Interbaro kreeg afgelopen najaar een unieke vraag: bedenk een totaalplan voor het veilig en verantwoord ontmantelen van een transformator in open veld. De gloednieuwe transformator van 250 ton was tijdens transport in een Fries weiland terechtgekomen en intern beschadigd. Aangezien de zachte veenbodem geen hijskraan toeliet, heeft Interbaro de transformator op locatie ontmanteld en 97 procent van de materialen teruggewonnen als primaire grondstoffen.
De transformator was op een SPMT (Self Propelled Modular Transporter) onderweg naar hoogspanningsstation Louwsmeer in Tytsjerk. Vijfhonderd meter van de route liep over een onverharde weg tussen twee weilanden door. Halverwege zakte de SPMT op de rijplaten zijwaarts weg in de veenbodem en de transformator belandde in het weiland. De fabrikant vroeg Interbaro om een totaaloplossing vanwege onze expertise in het ontmantelen van industriële componenten, waaronder transformatoren, en onze veilige manier van werken.
Totaalplan van A tot Z
Interbaro ontwikkelde een totaalplan samen met onze dochteronderneming Intermilieu, gespecialiseerd in gevaarlijke stoffen. Dit plan is zorgvuldig afgestemd met de opdrachtgever, de omgevingsmanagers, de eigenaren van de weilanden en de weg, en met de omwonenden. De samenwerking tussen alle belanghebbenden is heel goed verlopen vanuit een gemeenschappelijk uitgangspunt: veiligheid staat op nummer een. Voor het opstellen en uitvoeren van het veiligheidsplan beschikt Interbaro over alle benodigde certificaten, waaronder de Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers (VCA) en de Safety Culture Ladder (SCL).
Tijdelijke werf
Normaalgesproken transporteren wij oude transformatoren naar onze werf in Doetinchem om ze daar te ontmantelen. In deze unieke situatie richtte Interbaro een tijdelijke werf in op locatie. Om de transformator heen is van steigerwerk een dertig meter lange en 25 meter brede tent geplaatst met een plastic ondervloer om onverhoopte olielekkage op te vangen. Het tentdoek is licht- en luchtdoorlatend, maar biedt voldoende afscherming van regen en wind. De transformator lag aan de zijkant, zodat de tent voldoende ruimte bood voor een acht meter hoge kraan en de sorteerbakken voor de vrijkomende materialen.
Circulaire grondstoffenketen
Het uitgangspunt van Interbaro bij het amoveren, ofwel ontmantelen van de transformator, is dat materialen die daarbij vrijkomen circulair worden hergebruikt of gerecycled. Daarmee sluiten we de grondstoffenketen zoveel mogelijk om de hoeveelheid sloopafval en de CO2-uitstoot te minimaliseren. Een transformator als deze bestaat uit diverse metalen, waaronder staal, koper en transformatorblik, hout, papier en karton. Daarnaast zit er in een transformator altijd olie als koeling- en isolatiemateriaal. Van al die materialen kunnen wij circa 95 procent terugwinnen voor hergebruik.
Zorgvuldig te werk
De ontmanteling van de transformator begon met het afzuigen van de olie. Dit was slechts een restant van vijftienhonderd van totaal honderdduizend liter die na het testen in de fabriek achterblijft. Daarna is de stalen buitenwand van de transformator open gezaagd, waarbij vonkvorming wordt voorkomen vanwege brandgevaar van het in olie gedrenkte papier en karton. De koperen spoelen zijn met een hydraulische schaar losgeknipt, waarna het koperwerk en het transformatorblik door de kraan met een sorteerknijper uit de transformator is getrokken.
Terugwinnen grondstoffen
Het afgezogen olierestant wordt hergebruikt in een andere transformator. De metalen koper en staal zijn door Interbaro teruggewonnen als zuivere, primaire grondstoffen. Het transformatorblik wordt opgeknipt en direct hergebruikt in de kern van kleinere transformatoren. Het hout is te recyclen, maar voor het in olie gedrenkte papier en karton is hergebruik geen optie. Dit relatief kleine restant kan alleen worden verbrand voor energieopwekking. Alle vrijkomende materialen uit de transformator zijn zorgvuldig gedocumenteerd, inclusief de percentages en hoeveelheden herwonnen grondstoffen. Dit biedt transparantie en inzicht in de grondstoffenketen van begin tot eind.
Terug in oorspronkelijke staat
Interbaro heeft alle werkzaamheden volledig zelfstandig uitgevoerd, waarbij vanuit TenneT een toezichthouder en technisch toezicht van SWECO aanwezig was. Na afloop van de demontagewerkzaamheden en afvoer van de materialen in vrachtwagens is de werklocatie volledig ontmanteld en opgeruimd. Om zeker te stellen dat er geen vervuiling achterblijft, heeft Interbaro met een metaaldetector het veld afgezocht op metaalresten en bodemonderzoek uitgevoerd naar eventuele olieresten. Na het herstel van de weg wordt het weiland in de oorspronkelijke staat teruggebracht door het inzaaien van gras.